Hidroterapi Nedir?
Sağlık alanında suyun farklı şekillerde kullanımı antik çağlardan beri bilinen bir yöntemdir. Modern anlamda hidroterapi 19. yüzyıl sonlarında Sebastian Kneipp isimli papazın katkılarıyla gelişmiştir.
Su terapisi, havuz terapisi gibi adlarla da bilinen hidroterapide, sıcak ve soğuk suyun vücut üzerindeki etkilerinden yararlanılır. Bu etkilerle vücutta inflamasyonun (iltihaplanmanın) azaltılması, dolaşımın hızlandırılması hedeflenerek tedavi sağlanır.
Hidroterapi Yöntemleri Nelerdir?
Watsu: Bu yöntemde hasta, vücut sıcaklığına yakın bir havuz içinde bulunur. Terapist de hasta ile birlikte havuzdadır. Terapist, ılık su içinde hastaya pasif hareketler yaptırır. Kasların açılması, hafifçe bükülmesi sağlanır. Baskının çok olduğu bölümlere masaj yapılarak kişinin rahatlaması hedeflenir.
- Kas gerilmesi,
- sırt ağrısı,
- kronik ağrı,
- fibromiyalji,
- depresyon,
- anksiyete,
- uyku bozuklukları,
- omurilik yaralanmaları,
- Multipl Sklerosis gibi nörolojik bozukluklar,
- travma sonrası stres bozukluğu gibi rahatsızlığı bulunan kişilerde Watsu yöntemi yarar sağlayabilir.
Watsu yöntemi; ağrıyı azaltmada, anksiyete derecesinin düşmesinde ve eklem hareketliliğinin artırılmasında etkilidir.
Hidroterapi Yöntemleri
Oturma Banyosu: Küvete veya özel oturma banyosu kitlerine ılık/sıcak su doldurularak oturulmasını içeren bir yöntemdir. Anüsün, üretranın ve dış genital organların bulunduğu perineal bölgeyle temas eden sıcak su; bu bölgeye olan kan akımını artırır. Artan kan akımı, varsa bölgedeki yaraları iyileşmesini hızlandırabilir. Düzenli aralıklarla oturma banyosu uygulanması perineal bölge temizliğine yardımcı olur.
Oturma banyosu,
- perineal bölgede kaşıntı,
- irritasyon,
- hafif ağrı olduğu durumlarda uygulanabilir ve bu etkilerin azalmasını, iyileşmesini sağlar.
Sıcak Su Banyoları: Sıcak su ile duş almak, sıcak su içeren hidroterapi havuzlarında en az 30 dakika geçirmek, inflamasyonu azaltmada etkili olabilir. Kan dolaşımını hızlandırır. Sıcak suya aromaterapi yağları, deniz tuzu, mineral tuzları eklenebilir. Sıcak su banyosunun, açlık kan şekeri üzerinde de azaltıcı etkisinin olduğuna dair çalışmalar vardır.
Buhar Odası ve Hamam: Buhar odaları, sıcaklığın yaklaşık 40 derece olduğu odalardır. Odalar su buharıyla kaplıdır.
- Buhar odası, kan dolaşımını iyileştirir. Özellikle uzuvlara giden kan akımını artırır. Derideki çatlakların iyileşmesine yardımcı olur.
- Buhar odasında oturmak kan basıncının düşmesine yardım edebilir. Kan basıncının yükselmesi tansiyon olarak bilinen hastalığa yol açar.
Tansiyon hastaları, kalp damar hastalıkları için risk altındadır. Bu hastalarda ani kalp durmasına bağlı ölüm görülebilir. İnme ve felç yine bu hastalarda sıklıkla görülen durumlardandır.
Uzun süreli kontrol altında olmayan yüksek tansiyon ileri dönemde demansa neden olabilir. Demans hafıza kaybıyla karakterize bir durumdur.
Buhar odasında oturan kişilerde, stres hormonu olarak adlandırılan kortizol seviyelerinde düşme meydana gelir. Kortizol düzeylerindeki düşüş rahatlamış hissetmeyi sağlayabilir.
Buhar terapisi, burun tıkanıklığının giderilmesinde etkilidir. Nemli ortam derin soluk almayı kolaylaştırır ve bu sayede burundaki mukus akciğere geçer. Buhar terapisi, cilt sağlığına iyi gelir. Dış ortamdan maruz kalınan her türlü toksin cilde gelerek yerleşir. Nemli ve sıcak hava ciltteki kirlerin, cilt yüzeyine çıkarak gözeneklerin açılmasını sağlar. Temiz ve sağlıklı bir cilde sahip olmayı kolaylaştırır.
Egzersiz yapan kişiler ve atletler, antreman sonrası buhar odasında oturarak kas yenilenmesini hızlandırabilir.
Antreman öncesi ısınma hareketlerine ek olarak buhar terapisi de eklemlerdeki katılığı azaltır, kasların spora hazır hale gelmesini sağlar. Egzersiz öncesi ısınma, egzersiz esnasında meydana gelebilecek sakatlıkların önüne geçer.
Buhar odasında oturmak kalori yakımına yardımcı olabilir.
Tek başına etkili bir yöntem olmamakla birlikte diyet ve egzersizle birlikte yapıldığında kalp hızını artırarak kalori yakımını hızlandırabilir.
Buhar odası, aşırı terlemeye neden olabileceğinden bu terapiyi kullanan kişilerin uzun süre boyunca odada kalmaması, aralarda yeterli sıvı tüketerek aşırı sıvı kaybının önüne geçmesi gerekir.
Buhar terapisi, bağışıklık sistemi hücrelerini uyararak güçlendirir. Bu sayede vücudun zararlı mikroorganizmalarla savaşı daha kolay hale gelir. Düzenli olarak buhar terapisi uygulamak, enfeksiyon hastalıklarına yakalanma riskini azaltabilir.
Buhar odasının pek çok yararı olmakla birlikte bazı durumlarda kullanıma dikkat etmek gerekir.
Hamileler, bağışıklık sistemi zayıf kişiler, ameliyat sonrası iyileşme döneminde olanlar doktoruyla konuşmadan buhar terapisi kullanmamalıdır. Buhar odası aşırı su kaybı tehlikesine neden olabileceğinden, odanın kullanımı 15 dakika ile sınırlandırılmalıdır.
Kontrast Hidroterapi: Bu yöntemde sıcak ve soğuk su art arda uzuvlara ya da vücuda uygulanarak iyileşme hedeflenir. Kontrast hidroterapide temel mantık sıcak ve soğuk suyun dolaşım sistemi üzerindeki farklı etkilerinin olmasıdır. Soğuk suyun uygulandığı bölgedeki damarlar kasılarak küçülürler. Sıcak suda ise tam tersi olarak sıcak suyun uygulandığı bölgedeki damarlar genişler.
Soğuk suya maruz kalmak kalp atışlarını hızlandırırken sıcak suda nabız düşer. Soğuk ve sıcak suyun sırayla uygulanmasıyla meydana gelen değişimlerin, damarlarda pompa etkisi yaparak dolaşımı iyileştirmesi sağlanır. Kontrast terapide kişi aktif hareket etmez, yavaş ve hafif hidroterapi egzersizleri bu yöntemde kullanılır. Kontrast hidroterapinin yorgunluğu azalttığı, egzersiz sonrası kaslarda oluşan ağrıya iyi geldiği bilinmektedir.
Egzersiz sonrası kaslarda biriken laktik asit yorgunluğa ve ağrıya sebep olabilir. Egzersiz sonrası; dinlenmek, yeterli sıvı almak ve magnezyumdan zengin besinleri tüketmek ve kontrast terapi yöntemini uygulamak kaslarda biriken laktik asidin uzaklaştırılmasını sağlar.
Vücudumuzda meydana gelen bir hasar sonucu hasarlı bölgede sıvı birikmesiyle şişme meydana gelebilir. Şişmenin yaptığı basıya bağlı olarak ağrı da ortaya çıkabilir. Kontrast hidroterapi, hasar sonrası meydana gelen şişliğin inmesinde faydalı olabilir. Kontrast terapi, hidroterapi merkezi içerisinde terapist eşliğinde uygulanan bir yöntemdir.
Kontrast terapi uygulanacak kişide; kalp ile ilgili problemler, iyileşmemiş açık yaralar, yüksek tansiyon ve derin ven trombozu gibi sorunların varlığında terapi uygulanması sakıncalıdır.
Hidroterapi Havuz Egzersizleri: Ilık veya sıcak su ile dolu hidroterapi havuzu içinde yapılacak hafif hidroterapi egzersizleri kapsayan yöntemdir. Su aerobik hareketlerinin aksine bu yöntemde hareketler daha yavaş ve kontrollüdür. Havuz içinde suyun kaldırma kuvvetine bağlı olarak vücuda etki eden yer çekimi azalır. Ilık su da kasların hareketlerini kolaylaştırır. Bu faktörlere bağlı olarak su içinde hareket etmek daha kolay hale gelir. Sırt ağrısı, artrit gibi kas kemik sistemini etkileyen hastalıkların tedavisinde kullanılabilir. Genellikle bir terapist eşliğinde yapılır.
Hidroterapi Hangi Durumda Uygulanmamalıdır?
Watsu terapisinin uygulanacağı kişide;
- ateş,
- kontrolsüz epilepsi,
- ciddi kalp problemleri,
- açık yaralar,
- cilt enfeksiyonları,
- kabızlık,
- solunum rahatsızlıkları,
- havuz içerisindeki kimyasallara alerji gibi durumların varlığında terapi uygulanması sakıncalıdır.
Hidroterapi Nerede Yapılır?
Hidroterapi, donanımlı merkezlerde terapistler eşliğinde yapılabilir. Fizik tedavi havuz terapisi olarak da bilinen bu tedavi yöntemleri, şiddetli hastalığı olanlarda tek başına iyileşme sağlayamasa da ağrı, katılık gibi belirtilerin iyileşmesinde olumlu katkı verir.
Hidroterapi yaptırmak isteyen kişiler, hidroterapi merkezi bulunduran bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Hastalar; hastalığı ve hastalığa bağlı şikayetlerini uzman bir doktora anlatarak kendisi için en uygun hidroterapi seçeneğini seçmelidir.
Kanser, kalp hastalığı, hamilelik, sıcak ve soğuğa karşı azaltılmış hassasiyet, böbrek hastalığı, ateş gibi durumların varlığında hidroterapi uygulaması uygun olmayabilir. Bu terapilerin düzenli aralıklarla aksatılmadan yapılması fayda sağlayacaktır.