Duyu Bütünleme Terapisi
Duyu bütünleme terapisi, 1970’lerde Ergoterapist A. Jean Ayres tarafından, duyusal işleme bozukluğu olan çocukların, duyusal bilgiyi düzenlerken yaşadığı zorlukların giderilmesi amacıyla geliştirilmiş terapidir. Ergoterapistler tarafından uygulanır.
‘Duyusal Bütünleme; Kişinin kendi vücudunu ve çevresinden gelen duyumları organize eden ve vücudu çevreyle uyumlu kullanmaya mümkün kılan nörolojik bir tepkimedir.’ (Ayres,1988)
Duyular, bedenimizi ve çevremizi fark etmemizi sağlar.
Çevreden ve vücudumuzda gelen bilgilerin duyusal organlarımız tarafından beyne ulaştırılması, beyinde birtakım işlemlerden geçerek duyusal girdiye uygun davranışın oluşturulması süreci duyusal bütünlemedir. Duyusal bütünleme sürecinde duyuların duyu organları tarafından alınmasında, beyne ulaştırılmasında, beyinde uygun yorumlanmasında veya uygun yanıtın oluşturulmasında sorun yaşanması ise duyusal bütünleme bozukluğudur. Duyu bütünleme terapisi, duyusal bütünleme süreçlerinde sorun yaşayan çocuklara uygulanan bir terapidir.
Duyu Bütünleme Terapisi Süreci Nasıl İlerler ?
Çocukların sağlıklı bir şekilde büyümeleri ve gelişmeleri için duyusal sistemlerinin düzgün ve entegre bir şekilde çalışması son derece önemlidir. Ancak bazı çocuklar, duyusal zorluklar yaşayabilirler. Bu zorluklar, günlük yaşam aktivitelerini sürdürmelerini ve öğrenmelerini engelleyebilir. İşte tam da burada Duyu Bütünleme Terapisi devreye girer. Peki duyu bütünleme terapisi süreci nasıl ilerler?
Adım Adım Duyu Bütünleme Terapisi Süreci
Bireysel Yaklaşım: Her çocuğun duyusal ihtiyaçları farklıdır. Duyu bütünleme terapisi programı, çocuğun ihtiyaçlarına ve gelişim seviyesine uygun olarak kişiselleştirilir.
Ebeveyn Eğitimi: Ebeveynlere duyu bütünleme terapisi hakkında bilgi verilir. Onlara çocuklarının duyusal ihtiyaçlarını nasıl anlayacakları ve destekleyecekleri konusunda bilgi verilir.
Materyal: Duyu bütünleme terapisi için gerekli olan araçlar ve malzemeler aileye aktarılır. Bunlar, çocukların duyusal deneyimlerini zenginleştirecek aktiviteleri içerebilir.
Açık İletişim: Çocuklarla açık iletişim kurulmalı. Onlara duyusal deneyimlerini nasıl hissettiklerini sorulması ve bu konuda konuşmalarını teşvik edilmesi önerilir.
Hedef Belirleme: Program sürecinde belirli hedefler belirlenir ve ilerleme takip edilir. Çocuğun gelişimini gözlemleyerek program süreci ayarlanır. Her çocuğa özel kısa dönem ve uzun dönem hedefler belirlenir.
Aile Katılımı: Ailelerin program sürecinde ergoterapist ile yakın teması kurması oldukça önemlidir. Ebeveynlerin programı günlük yaşama entegre etmeleri ve çocuklarının ihtiyaçlarını desteklemeleri oldukça yararlıdır.
Sürekli Destek: Duyu bütünleme terapisi sürekli bir süreç olabilir. Çocuğun gelişimini izlemeye devam edilir ve gerektiğinde program düzenlenmelidir
Duyu Bütünleme Terapisi Değerlendirilmesi Nasıl Olur?
Bir çocuğun duyu bütünleme terapisine ihtiyacı olup olmadığı ergoterapistler tarafından değerlendirmeler sonucunda belirlenebilir. Çocukların duyu bütünleme terapisine olan ihtiyacı değerlendirme sonucunda belli olur ve Ergoterapist genel olarak çocuğa uygulayacağı müdahale planını belirler. Ancak müdahale programının derinleştirilmesi ve çocuğun gereksinimleri süreç içerisinde şekillenebilir. Değerlendirme dinamik bir süreçtir. Yalnızca birkaç seans ile sınırlı değildir. İlk değerlendirme seansları çocukların;
- Ergoterapiye ihtiyacı olup olmadığının saptanmasında,
- Öncelikli müdahalenin belirlenmesinde,
- Çocukların duyusal profillerinin belirlenmesinde,
- Terapi programının oluşturulmasında önem taşımaktadır.
Genellikle terapi ortamında değerlendirmeler alınarak çocukların serbest zaman geçirmesi için uygun ortam oluşturulur. Çocuğun hangi oyuncalarla oynadığı, nasıl hareket ettiği, oyuncaklara ve ortama verdiği cevaplar ergoterapist tarafından gözlenir ve not edilir. Aynı zamanda annenin gebeliğinden ve çocuğun doğumundan itibaren hem motor beceriler hem duyusal beceriler ile ilgili aileye sorular sorularak anamnez alınır. Eğer çocuk konuşulanları anlıyorsa ve rahatsız olacağı düşünülüyorsa aile ile ayrı konuşularak çocuğun etkilenmesi önlenmelidir.
Duyu Bütünleme Terapisini Kimler Uygular?
Duyu bütünleme terapisi Ergoterapistler tarafından uygulanan terapi yaklaşımlarından biridir. Ülkemizde ve dünyada duyu bütünleme terapisi 4 yıllık ergoterapi bölüm mezunlarının uygulama yetkisi olan bir terapidir. Fizyoterapister ve dil konuşma terapistleri duyu bütünleme terapisi terapisi eğitimi alarak kendi meslek sınırları dahilinde, terapilerine destekleyici amaçlı duyu bütünleme terapisinin yaklaşımlarından faydalanabilirler. Ancak ergoterapi seanlarında uygulanan duyu bütünleme terapi ile aynı değildir.
Ergoterapi bir sağlık mesleği, duyu bütünleme terapisi ise ergoterapistlerin uyguladığı terapi yöntemlerinden yalnızca biridir. Duyu bütünleme terapisi ve ergoterapi arasındaki fark, birinin meslek birinin terapi yöntemi olmasıdır.
Ergoterapi, üniversitelerin 4 yıllık sağlık bilimleri fakültesinde yer alan bilim dalıdır. Ergoterapi bölümü mezunlarına ise ergoterapist denir. Ergoterapistlerin aldığı 4 yıllık eğitimin içeriğinde Duyu Bütünleme Terapisi yer almaktadır. Anatomi, fizyoloji, nöroanatomi gibi temel tıp bilimleri dersleri içerisinde duyusal gelişim öğrenilmektedir.
Duyu bütünleme terapisi 1970’lerde Ergoterapist A. Jean Ayres tarafından, duyusal işleme bozukluğu olan çocukların, duyusal bilgiyi düzenlerken yaşadığı zorlukların giderilmesi amacıyla geliştirilmiş terapi yöntemidir. Resmi gazetede yayımlanan meslek yasalarına göre duyu bütünleme terapisi yapma yetkisi yalnızca ergoterapistlerindir.
Çocuğunuz için aldığınız terapinin kim tarafından uygulandığı ve terapistin aldığı eğitimlerin içeriği hakkında ayrıntılı bilgi almanız en doğal hakkınız.
Duyu Bütünleme Terapisi Kimlere Uygulanabilir?
Duyu bütünleme terapisi duyu bütünleme problemi yaşayan her kişiye uygulanabilir. Bu nedenle yaş sınırlaması olmadan bebeklere, çocuklara ve yetişkinlere uygulanabilir. Tanı olsun veya olmasın ergoterapist tarafından çocuğun duyu bütünleme terapisine ihtiyacı belirlenir ve ihtiyaç doğrultusunda terapi uygulanabilir.
